Miód, pod względem chemicznym, jest nasyconą mieszaniną różnych związków cukru rozpuszczonych w wodzie, zawierającą dodatkowe substancje roślinne i specyficzne wydzieliny pszczół. Zawartość węglowodanów w miodzie wynosi od 75 - 80%, a wody nie więcej jak 16 - 19%. Podstawowymi cukrami są cukry proste: fruktoza i cukier gronowy tzw. glukoza. W miodzie mogą występować także dwucukry takie jak sacharoza oraz cukry wysokie, których znaleziono ponad dwadzieścia. Znajdziemy w nim także różne składniki białkowe i aminokwasy, proteiny, a także szereg ważnych substancji mineralnych. Do tych składników należą: potas, sód, wapń, magnez i chlor. Znajdziemy też śladowe ilości żelaza, cynku, manganu, miedzi i chromu. W niedużych ilościach w miodzie występują rozpuszczalne w wodzie witaminy B1, B2, niacyna, witamina B6, kwasy pantotenowe i witamina C. W miodzie zawarte są także kwasy, składniki aromatyczne i barwniki, ziarna pyłków kwiatowych, enzymy i flawonoidy, które decydują o jego kolorze.
Aby powstał 1 kg miodu jedna pszczoła musi zebrać nektar z co najmniej 3 milionów kwiatów i przebyć dystans odpowiadający sześciokrotnemu okrążeniu Ziemi.
Najczęściej pszczoły oblatują różne gatunki roślin produkując miód wielokwiatowy. Jeśli jednak znajdą duży pożytek określonego typu rośliny to wtedy mogą wytwarzać miody odmianowe.
Jak powstaje miód?
Proces powstawania miodu zaczyna się już w chwili pobierania przez owada nektaru czy spadzi za pomocą trąbki. Podczas powrotu do ula pobrany pokarm gromadzony jest w specjalnym wolu czyli żołądku miodowym, w którym zachodzą pierwsze reakcje chemiczne. W ulu produkty przekazywane są dalej od robotnicy do robotnicy i wzbogacane o kolejne substancje, które mają decydujący wpływ na dojrzewanie miodu i zwartość cukru. Zanim pokarm zostanie umieszczony w komórce plastra, pszczoły wielokrotnie wypuszczają z wola na języczek transportowany przez siebie surowiec i tym sposobem częściowo go zagęszczają odparowywując wodę. Komórki plastra wypełniane są tylko w jednej czwartej na pół dojrzałym miodem, a zamykane są nieprzepuszczalnym dla powietrza woskiem, gdy zawartość wody spadnie poniżej 20%.
Miody nektarowe - kwiatowe powstają z połączenia nektaru zebranego z kwiatów z enzymami i różnymi aminokwasami wytwarzanymi przez pszczoły.
Miody spadziowe to połączenie spadzi czyli wydaliny m.in. mszyc nie przyswajających cukrów wysysanych z soków roślinnych, które pszczoły zbierają z igieł lub liści drzew; i substancji dodawanych przez pszczoły.
MIÓD WIELOKWIATOWY
Najczęściej spotykany miód, którego smak i kolor zależny jest od nektaru z jakiego powstał. Od jasnożółtego po ciemnoherbaciany, ma łagodny smak. Jest lekkostrawny, dodaje energii, wzmacnia organizm i podnosi odporność. Stosowany przy:
- przeziębieniach,
- alergiach,
- katarze siennym,
- chorobach serca.
MIÓD RZEPAKOWY
Bardzo jasny słomkowo-biały, prawie bezbarwny miód, gęsty, szybko krystalizuje i przybiera smalcowatą konsystencję. Dobrze rozpuszcza się w wodzie. Ma łagodny smak i jest bardzo słodki. Bogaty w aminokwasy.
Stosowany przy chorobach:
- dróg żółciowych,
- układu pokarmowego,
- miażdżycy,
wzmacnia mięsień sercowy, leczy niewydolność krążenia, obniża ciśnienie krwi.
MIÓD LIPOWY
To bardzo aromatyczny jasnożółty miód o zapachu kwiatów lipy, o lekko piekącym smaku. Działa uspokajająco, antystresowo, przeciwskurczowo, napotnie, wykrztuśnie i lekko nasennie. Stosowany przy:
- bezsenności,
- kaszlu,
- objawach grypy,
- przewlekłych przeziębieniach.
MIÓD GRYCZANY
Ciemnobrązowy miód o intensywnym, ostrym smaku. Uzupełnia niedobory żelaza i magnezu w organizmie, działa odtruwająco. Stosowany przy zapaleniu nerek, nadciśnieniu, wzmacnia układ odpornościowy, przyspiesza gojenie ran i zrastanie kości, posiada właściwości antybiotyczne. Ze względu na silny aromat używany do wypieków i produkcji miodów pitnych.
MIÓD AKACJOWY
Miód jest jasnożółty, jest prawie przezroczysty. Ma delikatny, łagodny, nieco mdły smak i pachnie kwiatami robinii akacjowej. Bardzo wolno się krystalizuje. Zawiera dużo fruktozy i może zastępować cukier osobom chorym na cukrzycę.
Polecany przy schorzeniach układu pokarmowego.
Niezastąpiony przy nadkwaśności i wrzodach przewodu pokarmowego.
MIÓD WRZOSOWY
Miód jest brunatnoczerwony i ma galaretowatą konsystencję. Nie jest bardzo słodki, a nawet bywa lekko gorzkawy. Szybko się krystalizuje. Stosuje się go w leczeniu chorób układu moczowego, kamicy nerkowej, prostaty, zapaleniu jelit i biegunki. Znajduje zastosowanie również w leczeniu zapalenia gardła.
MIÓD FACELIOWY
Miód jest jasnożółty, a po krystalizacji jasnokremowy prawie biały. Ma delikatny, lekko kwaśny smak. Stosowany przy przeziębieniach i nieżycie żołądka.
MIÓD SPADZIOWY
Miód ze spadzi iglastej jest ciemnobrązowo-zielonkawy. Ma żywiczny zapach. Wytwarzany jest nie z nektaru, lecz z zebranej z roślin (zarówno liściastych jak i iglastych) wydzieliny produkowanej przez mszyce i czerwce. Miody spadziowe są bardziej gęste niż nektarowe.
Działają antyseptycznie, przeciwzapalnie i wykrztuśnie, bakteriobójczo, wspomagają system odpornościowy człowieka. Stosowany jest przy:
- chorobach dróg oddechowych,
- zapaleniach płuc,
- cukrzycy,
- astmie.
Źródła: "Miód. Odżywia, leczy, pielęgnuje" Renate Frank, Wydawnictwo RM 2008; "Eko kalendarz. Dzień pszczół." Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”, www.zrodla.org
